خبرگزاری مهر- گروه اجتماعی: سگ نخستین جانوری است که به دست انسان اهلی شد. و بعد از آن آدمیان از این حیوان برای شکار، گله‌داری، بارکشی، محافظت، کمک به پلیس و نیروهای نظامی، نجات جان انسانها در حوادث و بلایا و ... استفاده کردند. در بعضی فرهنگ‌ها از این حیوان متاسفانه به عنوان یک منبع غذایی هم استفاده شده‌است این در حالی است که  بر اساس آماری که  در سال 2001 برآورد شده حدود 400 میلیون قلاده سگ در سراسر دنیا زندگی می‌کنند.

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که سگ‌ها دست کم در حدود پانزده هزار سال پیش اهلی شده‌اند، اما با معیار قرار دادن شواهدی که از فسیل‌ها و آزمایش دی‌ان‌ای به دست آمده‌است سگ‌ها از یک صد هزار سال پیش اهلی شده بودند.

سگهایی که عضو خانواده و حتی سیاسی شدند!

هرچند که سابقه ای از زمان ورود سگ بعنوان عضوی از خانواده در فرهنگ غرب در دسترس نیست.  اما سگ نخستین حیوان اهلی است که بیش از صدها سال است در غرب و آمریکا نه تنها  به عنوان یک حیوان نگهبان یا شکاری بلکه بعنوان یک حیوان خانگی وارد زندگی آدمی شده تا جائیکه آرام آرام به دلیل از همگسستگی بنیان خانواده در غرب بیشتر شهروندان اروپایی و آمریکایی سگ را بعنوان عضوی از خانواده قبول کرده و حتی در حقوق مدنی خود حق الارث هم برای این حیوان خانگی لحاظ می کنند. و این اتفاق تا جایی پیش رفته که امروز سگ ها را بعنوان یک چهره سیاسی و عضوی از ساکنان کاخ سفید آمریکا یا کاخ ریاست جمهوری در بسیاری از کشورها مشاهده می کنیم!

حضور سگ ها در انتخابات آمریکا!

بر اساس این گزارش سگها و حتی گربه ها در اروپا و آمریکا داراری قبرستان، بیمارستان، شهر، کلینیک، هتل و پرستار ویژه بوده و حتی در سال گذشته یک سگ در انتخابات شهرداری شرکت کرده است! به نحوی که در جریان انتخابات سال گذشته این شهر سگ مذکور در رقابت های انتخاب شهردار پیروز شد.

به گزارش خبرنگار مهر، نقش سگ در فرهنگ ایرانی هم جایگاه خودش را دارد. از سگ های گله که همیشه نگاهبان احشام روستائیان بوده تا سگ های شکاری که عصای دست شکارچیان ایرانی بوده اند. اما برخلاف غرب کمتر دیده شده که سگ ها وارد زندگی ایرانیان بعنوان عضوی از خانواده شوند. هرچند که برخی پادشاهان ایرانی سگ خانگی داشتند اما با توجه به فرهنگ اسلامی حاکم بر ایران مسلمانان ایرانی بر اساس روایات و احادیث و فتوای مراجع عظام سگ را حیوانی نجس دانسته و از معاشرت با آن دوری می کنند.

اما در سالهای اخیر عواملی موجب شده تا برخی از جوانان امروزی برخواسته از تاثیر این عوامل نگهداری و زندگی با سگ را در خانه و خانواده خود تجربه  کنند.

برخی جوانها با نگهداری از سگ می خواهند خود را تجددگرا و تجدد پذیر معرفی کنند

دکتر امان الله قرایی مقدم آسیب شناس و جامعه شناس واستاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سگ در ایران سابقه تاریخی داشته و در زندگی دامداران و عشایر نقش کلیدی ایفا می کند گفت: متاسفانه ماهواره و سریالها و فیلمهای غربی تاثیرات منفی روی برخی جوانها گذاشته و با خریداری ونگهداری سگ های تزئینی و عروسکی از نژادهای مختلف به نوعی قصد دارند خود را تجددگرا و تجددپذیر معرفی کنند.

وی افزود: البته برخی هم از روی چشم و هم چشمی اقدام به خرید و نگهداری این نوع حیوانات کرده و با سگ گردی در خیابانها به نوعی قصد دهن کجی به جامعه دارند. 

این آسیب شناس اجتماعی گفت: البته می توان این رفتار در برخی از جوانها را به نوعی جو زدگی هم عنوان کرد و قطعا این تب داغ و استقبال افزایش هم خواهد داشت.

لزوم رعایت قواعد زندگی اسلامی 

حجت الاسلام سید محمد سادات منصوری رئیس مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی سازمان تبلیغات اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد موضوع سگ بازی و انس با سگ در میان جوانان می گوید: تمام حیوانات به نوعی آلودگی دارند و اگر بخواهیم در خانه از این حیوانات نگهداری کنیم مستلزم رعایت اصول بهداشتی است اما در میان حیوانات اهلی و خانگی در دین اسلام سگ را حیوانی نجس عنوان کرده اند. دلیلش این است که تنها سگ است که با آدمی انس می گیرد و وارد حریم خصوصی خانه انسان می شود و چون تردد سگ در خارج از خانه و داخل خانه است و با خود میتواند انواع انگل ها را حمل کند اسلام تاکید بر نجس بودن آن دارد و به فکر سلامت خانواده است. البته خون هم در نظر اسلام نجس است و خوردن آن حرام است اما آیا تزریق کردن آن بد است؟ یا اهدای آن؟ پس باید بدانیم نجس بودن دلیل بر بد بودن نیست و اسلام خواسته به نوعی مسلمانان را به رعایت سلامت دعوت کند تا بتوانیم نسبت به این حیوان حریمی قائل شویم.

رئیس مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی در ادامه می گوید: اسلام هیچ وقت نگفته سگ موجود بدی است اتفاقا سگ را موجودی با فایده برای آدمی دانسته اما برای ارتباط با آن قواعدی را وضع کرده است. وقتی فردی خود را مسلمان می داند باید قواعد زندگی اسلامی را رعایت کند ونمی تواند بر اساس منافع خود حرام اسلام را حلال کرده و روی آن پافشاری کند.

آسیب های روانشناختی 

دکتر هادی معتمدی روانپزشک و مدیرکل سابق آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد بحث روانی مانوس شدن برخی جوانها با حیواناتی مانند سگ و گربه گفت: این افراد دو گروه هستند. گروه اول افرادی هستند که ارتباطات خوب اجتماعی نداشته و گاهی دوست و آشنایی ندارند و بیشتر احساس تنهایی می کنند و گروه دوم افرادی هستند که بیشتر به این موضوع از روی علاقمندی نگاه کرده و تعلق خاطری هم ندارند و به نوعی بعنوان سرگرمی به آن نگاه می کنند.

وی افزود: در موضوع گروه اول به دلیل آنکه عمر حیوانات بعضا کمتر از 10 سال است فرد در طول عمر خود بارها و بارها شاهد مرگ حیوانات مورد علاقه خود است و همین موجب افسردگی برای فرد می شود. البته موضوع آلودگی حیوانات که جای خودش را دارد اما عشق به حیوان تبعات جبران ناپذیری از نظر روانی خواهد داشت.

دکتر معتمدی گفت: در فرهنگ ایرانی هم حیواناتی مانند گوسفند و گاو و سگ و غیره برای کارکردهای مختلف  و در روستاها بوده اما مدل امروزی آن در فرهنگ ایرانی جایگاهی نداشته است.

دیدگاه علمی جامعه بهداشت جهانی در مورد نگهداری از حیوانات و سگ

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت از میان 1709 عامل بیماری ‌زا، 832 عامل، از حیوانات به انسان منتقل می ‌شود و همچنین از میان 156 بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، 114 مورد آن از حیوانات به انسان منتقل می شود. در بعضی از کشورهای غربی، تعداد حیوانات خانگی شان از تعداد شهروندان آن بیشتر است و همه‌ این حیوانات به‌ صورت بالقوه توانایی انتقال بیماری را دارند.

پژوهشگران آمریکایی اعلام کردند: افرادی که از سگ‌ های خانگی نگهداری می ‌کنند به دلیل این‌ که اغلب پس از تماس با حیوان دست ‌های خود را نمی ‌شویند یا ممکن است این حیوان به رختخواب صاحب خود نیز راه پیدا کند، در بیشتر موارد میکروب ‌های سگ به افراد منزل منتقل شده و احتمال انتشار میکروب بین اعضای خانواده نیز بیشتر می ‌شود.

دکتر کیت استنسکی محقق دانشگاه ایالتی کنزاس می گوید: تحقیقات نشان می ‌دهد که تقریبا تمام کسانی که سگ دارند با سگ شان غذا می ‌خورند و بیش از نیمی از آن ها به این حیوان اجازه می‌ دهند که روی تختخواب شان بخوابد . برخی از آنها دارای زنجیره های باکتریایی هستند که هم در حیوان و هم صاحب آن قابل مشاهده است. هاری؛ لیشمانیوز جلدی؛ کیست هیداتیک؛ بیماری های انگلی؛ کک؛ کرمنواری؛ کرم های گرد و شپش بخشی از بیماری های قابل انتقال از سگ به حیوان محسوب می شود.

تبلیغات نگهداری سگ !

متاسفانه امروزه  شاهد آن هستیم که برخی از جوانان همچنان زندگی و عمر خود را صرف خرید و نگهداری و زندگی با سگ های عروسکی می کنند. سگهایی که شاید هیچ منفعتی برای آنها نداشته و بیشتر جنبه تزئینی دارند و مرکزی برای بروز بیماری و هزینه های گزاف هستند.

البته افراد و شرکتهای سودجو هم بیکار نبوده و آتش بیار معرکه هستند تا از این بازار جو زدگی پولی به جیب بزنند. از ایجاد دوره های تخصصی آموزش سگ تا ایجاد آرایشگاه و کلوپ های ویژه برای سگ ها...!

افزایش 2 برابری نگهداری از سگ در خانه

یکی از کارشناسان مبارزه با هاری و از مجریان طرح جامع کنترل هاری در سازمان دامپزشکی به مهر گفت: در ایران سالانه برای بیش از 400 هزار سگ واکسن تزریق می‌شود که اغلب این ها سگ‌های گله و نگهبان هستند و از سال 75 به دنبال اجرای طرح کنترل هاری تحت مراقبت قرار گرفته‌اند. محمد نیکخواه افزود: با توجه به آمارهای اعلام شده میزان نگهداری از حیوانات خانگی در ایران روند رو به افزایشی داشته است.این کارشناس خاطرنشان کرد: از تعداد حیوانات صاحبدار، فقط 4 تا 5 هزار آن گربه است و بیشتر افراد به نگهداری سگ مبادرت می‌ورزند.کسانی که در خانه سگ نگهداری می‌کنند، بیشتر آلوده به میکروب هستند.

هر چند از دیدگاه نیکخواه، آمار دقیقی به تفکیک سال در خصوص حیوانات خانگی وجود ندارد، اما بررسی میزان واکسن‌های تزریق شده از زمان اجرای طرح جامع مبارزه با هاری در سال 75 گویای این نکته است که این آمار در سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است، به گونه‌ای که می‌ توان گفت نسبت به دهه 70 حدود دو برابر شده است.

پانسیون سگ و گربه+برگزاری جشن تولد سگ!

حالا در کنار آموزش ها و ایجاد کلینیک های ویژه سگ ها پانسیون هایی ایجاد شده که خدمات باورنکردنی با قیمت های بالا به سگ های خانگی ارائه می کنند. بیرون بردن سگ هابه محیطی خارج ازفضای پانسیون، دادن 3وعده غذای سالم درطی روز، رسیدگی به امورتربیتی سگ، برگزاری جشن تولد سگ، استخر و حمام و غیره که جزوی از این خدمات محسوب می شود. البته به تازگی هم برخی سایتهای اینترنتی جفتیابی ویژه سگ ها را مورد تبلیغ قرارداده تا سگ خانگی توله ای با نژاد اصیل داشته باشد!

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر مسلم صابری جامعه شناس در این مورد معتقد است: به نظر می رسد کم شدن روابط عاطفی بین انسان ها ، موجب روی آوردن افراد به نگهداری از سگ می شود تا جایی که برخی افراد به خاطر فرار از تنهایی ترجیح می دهند از یک سگ نگهداری کنند و از طرفی به دلیل هوش بالای سگ و امکان ارتباطش با انسان برخی این رابطه را جایگزین خلأهای عاطفی می کنند. اگر ارتباطات انسانی میان افراد خانواده سالم و طبیعی باشد و روابط خانواده براساس سیستم نظام مند باشد دیگر نیازی نیست که رابطه انسان و سگ به این نزدیکی باشد و مانند کارکردهای گذشته، این حیوان صرفاً برای شکار یا نگهبانی استفاده می شود.

بر اساس این گزارش وزارت کشور بعنوان متولی امور اجتماعی و فرهنگی ومسئول سیاستگذاری در این بخش باید قبل از بروز هرگونه اپیدمی آسیب اجتماعی در جامعه بسته های فرهنگی آماده ای داشته باشد. با این حال پرونده سگ بازی در جامعه همچنان مفتوح است تا رسانه ها و دستگاه های متولی اقدامی فرهنگی در این مورد داشته باشند.

* گزارش از سید هادی کسایی زاده